Những lưu ý khi dạy học lập trình cho trẻ em

Việc dạy học lập trình cho trẻ em đang ngày càng được nhiều phụ huynh quan tâm bởi lợi ích mà bộ môn này mang lại. Tuy nhiên, khác với người trưởng thành, việc dạy học lập trình cho trẻ nhỏ đòi hỏi sự chú ý và phương pháp giảng dạy khác biệt. Trong bài viết này, hãy cùng theo dõi những lưu ý quan trọng khi giảng dạy lập trình cho các bé để đạt hiệu quả tốt nhất nhé. 

1. Liên kết lập trình với những gì trẻ đã biết

Việc làm cho bộ môn lập trình trở nên gần gũi và dễ hiểu đối với trẻ em là một phương pháp hiệu quả trong quá trình hướng dẫn.

Bạn cần liên kết những kiến thức lập trình với những gì trẻ đã biết giúp họ hiểu rõ hơn, đồng thời kích thích sự tò mò và sự hứng thú trong quá trình học. 

Ví dụ, thay vì giải thích lập trình qua ví dụ trừu tượng, hãy liên kết chúng với những thứ trẻ em quen thuộc. Nếu muốn giải thích một câu lệnh điều kiện (if), bạn có thể liên kết nó với quy tắc của trò chơi mà trẻ đang chơi.

Trong quá trình giảng dạy, bạn cũng có thể sử dụng ngôn ngữ thân quen mà trẻ thường hay nghe.

Ví dụ, bạn có thể giải thích về cơ sở dữ liệu bằng hình ảnh cuốn sách. Chúng có điểm tương đồng là chứa nhiều thông tin quan trọng. 

2. Làm cho việc lập trình trở nên đơn giản

Một trong những định nghĩa khó hiểu:

“Vòng lặp for cho phép một tập hợp các điều kiện cụ thể được thực hiện lặp đi lặp lại cho đến khi một điều kiện được thỏa mãn.”

Định nghĩa này khá là khó hiểu đối với một người khi mới bắt đầu làm quen với lập trình. Đối với một đứa trẻ thì nó lại càng khó hiểu hơn.

Mã ngôn ngữ thường khiến những người mới bắt đầu hoặc trẻ em cảm thấy rối bời và phức tạp. Do đó, bạn có thể làm cho việc lập trình trở nên đơn giản hơn thông qua những ví dụ thân thuộc.

Đối với định nghĩa biến có phần phức tạp như “Biến là một ô nhớ trong bộ nhớ máy tính được sử dụng để lưu trữ và thay đổi giá trị.”

Bạn có thể gợi ý trẻ đó là “Biến giống như một hộp chứa trên YouTube. Nếu con muốn lưu video yêu thích của mình, con sẽ đặt video vào một hộp chứa, và con có thể đặt video khác vào hộp chứa đó hoặc thay đổi nó bất cứ lúc nào.”

3. Làm cho việc học lập trình trở nên thú vị và hấp dẫn

Việc dạy học lập trình cho trẻ em có thể khiến trẻ cảm thấy hơi khô khan và nhàm chán. Do đó, bạn có thể khám phá cách làm cho việc mã hóa trở nên thú vị bằng cách lấy ví dụ về trò chơi trẻ mà trẻ hay chơi.

Ví dụ, về trò chơi mà trẻ thường chơi có các nhân vật.

Khi bắt đầu trò trơi, trẻ thường phải đặt tên cho các nhân vật - Cũng giống như, trẻ đang gán tên cho một biến. Tên này sẽ được sử dụng trong suốt trò chơi.

Trò chơi cũng lưu trữ tên này cùng với điểm số và thành tích của bạn trong cơ sở dữ liệu.

Nhưng nhân vật của bạn là gì? Nhân vật là một lớp (Class). Nhân vật của bạn sẽ có một số tính chất, đặt điểm như chức năng, quần áo và phụ kiện - Chúng tôi gọi những thuộc tính của class.

Giả sử, trẻ chơi trò chơi bắn súng. Khi nhân vật của trẻ bị trúng đạn -> chết - Đây là một câu lệnh If (nếu bạn làm/bị điều này, sẽ dẫn đến một kết quả này và điều kiện khác).

Trong một game, trẻ sẽ có nhiều mạng. Mỗi khi chết, trẻ sẽ có một mạng mới. Mỗi lần chết trẻ sẽ bị trừ một mạng và trẻ sẽ kết thúc trò chơi (game over) đến khi hết số mạng quy định -  Vòng lặp này gọi là vòng lặp while (while loop) với điều kiện là số mạng lớn hơn 0.

Đương nhiên, sau khi trẻ hoàn thành một nhiệm vụ sẽ đến một khác, cấp này lên cấp khác - Câu lệnh này sang câu lệnh khác.

Việc hướng dẫn lập trình cho trẻ em không chỉ là việc truyền đạt kiến thức mà còn là hành trình giúp bé phát triển tư duy và kỹ năng quan trọng. Tuy nhiên, vì trẻ còn nhỏ nên không phải lúc nào cũng hiểu hết những gì cha mẹ nói.

Do đó, cha mẹ cần chú trọng và lưu ý một số cách để giải thích cho trẻ hiểu trong quá trình giảng dạy. Chúc cha mẹ tận dụng những lưu ý trên để dạy lập trình cho trẻ, giúp bé dễ dàng tiếp thu và học tập hiệu quả nhé.