Việc dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề là điều rất quan trọng mà nhiều bậc phụ huynh không nên bỏ qua. Theo nhiều nghiên cứu, khi trẻ được dạy kỹ năng giải quyết vấn đề, chúng sẽ giúp trẻ cải thiện sức khỏe tâm lý và phát triển nhiều kỹ năng khác trong cuộc sống. Đồng thời, hình thành sự tự tin và tính tự lập cho trẻ giúp chúng vững vàng hơn trong tương lai.
Theo dõi bài viết để biết được phương pháp rèn luyện kỹ năng khi giải quyết vấn đề của trẻ nhé.
1. Dạy con những bước giải quyết vấn đề
Trẻ nhỏ thường đối mặt với nhiều vấn đề khác nhau hàng ngày, từ những vấn đề nhỏ trong học tập đến các vấn đề lớn hơn trong cuộc sống.
Tuy nhiên, nếu trẻ được học kỹ năng giải quyết vấn đề, trẻ có thể tránh được sự sai sót. Mặt khác, nếu trẻ thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề, trẻ sẽ gặp nhiều thử thách.
Ví dụ: trẻ sẽ gặp khó khăn hơn trong việc làm quen kết bạn trên trường lớp. Trẻ thiếu kỹ năng giải quyết cũng sẽ có thể đánh bạn cùng lớp nếu có bạn chen ngang hàng của mình vì không biết giải quyết vấn đề theo cách phù hợp. Về lâu dài, điều ấy sẽ tạo thành nhiều hậu quả lớn hơn đối với trẻ.
5 bước để giải quyết vấn đề sau đây sẽ giúp các bậc phụ huynh trong việc dạy trẻ:
B1. Xác định vấn đề
Nếu trẻ cảm thấy khó khăn khi gặp vấn đề, trẻ sẽ có xu hướng bỏ cuộc trước khi tìm ra giải pháp. Chính vì vậy, để dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề hiệu quả, các bậc phụ huynh phải dạy trẻ xác định vấn đề.
Bạn cần giúp trẻ xác định vấn đề mà trẻ đang gặp phải đó là gì. Chẳng hạn như “con không có bạn bè để chơi cùng” hoặc “con không chắc chắn liệu có nên học lớp toán cao cấp hay không”.
B2. Đưa ra giải pháp
Bước tiếp theo bạn nên giúp trẻ đưa ra các giải pháp. Theo nhiều nghiên cứu, bạn nên khuyến khích trẻ tự nghĩ ra giải pháp. Tất cả các giải pháp có thể không nhất thiết phải hiệu quả.
Tuy nhiên, bạn đừng hạn chế việc đặt ra câu hỏi và từ chối giải pháp của trẻ. Hãy gợi ý trẻ sáng tạo thêm nhiều giải pháp (ít nhất là 5 giải pháp). Điều ấy sẽ giúp trẻ tìm thêm được nhiều cách giải quyết tiềm năng khác.
B3. Chọn giải pháp (nêu ra những ưu và nhược điểm của từng giải pháp)
Trong bước này, hãy giúp trẻ chỉ ra được ưu điểm và nhược điểm của từng giải pháp mà chúng đưa ra. Điều ấy sẽ giúp trẻ có cái nhìn đa chiều và khách quan đối với vấn đề.
B4. Thử giải pháp
Sau khi đánh giá được ưu điểm và nhược điểm có thể xảy ra, bạn hãy khuyến khích trẻ thử từng giải pháp. Nếu phương án trẻ đưa ra không hiệu quả, bậc phụ huynh nên gợi ý trẻ thử một giải pháp khác.
B5. Xem lại kết quả (chưa được giải quyết quay lại bước 1)
Sau khi thử nhiều giải pháp khác nhau, bạn nhắc trẻ nên chủ động xem lại kết quả. Nếu vấn đề vẫn chưa được giải quyết, trẻ nên xác định lại vấn đề như bước 1 được nêu trên và chuẩn bị các bước tiếp theo.
2. Mẹo hỗ trợ trẻ giải quyết vấn đề
Để dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề một cách dễ dàng và hiệu quả hơn, sau đây là mẹo mà các bậc phụ huynh nên tham khảo.
Đặt câu hỏi mở
Trẻ em thường được học hỏi tốt hơn đối với các sáng kiến sáng tạo. Bạn hãy khuyến khích trẻ đặt câu hỏi mở.
Thay vì hỏi vấn đề một cách rập khuôn, bạn hãy gợi ý trẻ tự đặt thêm nhiều câu hỏi theo nhiều góc nhìn khác nhau.
Ví dụ, “con có thể làm gì để điều này không xảy ra?”
Khuyến khích kiên trì
Đừng để trẻ nản chí. Các bậc phụ huynh nên khuyến khích và động viên trẻ khi trẻ đề xuất ý kiến của mình.
Giải pháp của trẻ có thể đúng hoặc có thể chưa đúng. Hãy cho phép con bạn đối mặt với những kết quả khác nhau và đưa ra lựa chọn đúng cho lần sau.
Quá trình quan trọng hơn kết quả
Bạn hãy nhắc nhở trẻ quá trình quan trọng hơn kết quả. Việc trẻ xây dựng kỹ năng giải quyết vấn đề có nền tảng và khoa học sẽ quan trọng hơn kết quả đúng hoặc sai.
Dạy trẻ cách chấp nhận kết quả của những lựa chọn của mình. Tại một thời điểm nào đó, không phải lúc nào chúng ta cũng có thể thử đi thử lại mà chỉ có thể chọn một giải pháp duy nhất.
Điều quan trọng trong quá trình này không phải là kết quả khắc phục được vấn đề của chúng mà là con có thể tự giải quyết vấn đề của chính mình, tự phục vụ bản thân mà không phụ thuộc vào ba mẹ nữa.
Luyện tập giải quyết vấn đề qua trò chơi
Trò chơi luôn thu hút sự quan tâm của trẻ. Việc dạy con kỹ năng giải quyết vấn đề qua các trò chơi chẳng hạn như đố vui hoặc ghép chữ sẽ giúp trẻ sáng tạo và học hỏi tốt hơn.
Dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề là nền tảng và hành trang giúp trẻ trở nên và tự tin trong tương lai. Hy vọng bài viết sẽ là gợi ý cho các bậc phụ huynh để giúp trẻ thành công.
Xem thêm:
- Kỹ năng sống cho bé giúp phát triển toàn diện trong tương lai
- Rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề ngay từ khi ngồi trong trường
