Khả năng nhìn, ngửi, nếm, cảm nhận và và nghe là một trong những công cụ học tập quan trọng của bé. Do đó việc kích thích phát triển giác quan của trẻ sẽ giúp chúng thích nghi nhanh chóng với môi trường mới, nâng cao trí tuệ và khả năng tư duy. Vậy bạn đã biết làm thế nào để kích thích đa giác quan ở trẻ? Theo dõi bài viết này để tìm câu trả lời nhé!
Thị giác
Trẻ sơ sinh khi chào đời đã có khả năng nhìn thấy vật. Tuy nhiên, tầm nhìn của chúng không rõ ràng lắm. Vào tam cá nguyệt thứ ba, thai nhi có thể phát hiện ánh sáng rực rỡ bên trong bụng mẹ.
Một nghiên cứu Sinh học năm 2017 cho thấy bào thai có thể phát hiện các hình dạng khác nhau và chúng ưa thích những cấu hình giống khuôn mặt.
Ở tuổi sơ sinh, tầm nhìn của trẻ nằm trong khoảng 10 inch. Từ 5 tháng tuổi trở đi, trẻ phát triển sự phối hợp giữa mắt và cơ thể. Đến 12 tháng, thị lực của trẻ gần như ngang bằng với người lớn.
Một số cách để giúp trẻ phát triển khả năng thị giác:
- Ôm trẻ thật gần. Điều này cho phép chúng nghiên cứu sự tương phản trên khuôn mặt bạn như: Đồng tử sẫm màu với lòng trắng mắt, đường chân tóc hoặc vết son môi trên da bạn…
- Đặt trẻ trên một tấm thảm đầy màu sắc trong thời gian nằm sấp.
- Chơi các trò chơi tay nhịp nhàng như “vuốt ve” để tăng cường sự phối hợp giữa mắt và tay
Khứu giác
Trẻ sơ sinh có khứu giác rất mạnh. Điều này rất quan trọng vì mùi hương có thể giúp gắn kết trẻ với người thân. Ngoài ra, nghiên cứu của Science Advances cho thấy mùi cơ thể của mẹ giúp trẻ sơ sinh cảm thấy an toàn hơn khi tiếp xúc với người lạ.
Trong tam cá nguyệt thứ ba, trẻ có thể phát hiện ra mùi từ thực phẩm bạn ăn và mùi thơm bạn hít vào qua nước ối. Trẻ sơ sinh có khứu giác nhạy bén và nhận ra mùi hương dễ chịu của cha mẹ.
Để kích thích phát triển khứu giác, ba mẹ có thể đặt một số đồ vật an toàn dưới mũi của em bé. Một số vật ba mẹ có thể cân nhắc:
- Cà phê
- Trái cây chín
- Các loại thảo mộc
- Hương liệu và gia vị thơm (chiết xuất vani, hoa hồng…)
- Bút chì màu
- Dầu gội em bé
- Tã sạch
- Giày da
- Những bông hoa
Lưu ý trong quá trình kích thích phát triển giác quan của trẻ là không để bé hít hoặc chạm vào các loại gia vị gây kích ứng. Bạn cần để bé tránh xa các loại có thể gây ra cảm giác nóng rát ở mũi như wasabi, bột mù tạt, bột ớt hoặc hạt tiêu.
Thính giác
Theo Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), vào khoảng 18 tuần, em bé của bạn có thể bắt đầu phát hiện các âm thanh bên trong cơ thể, chẳng hạn như nhịp tim của bạn.
Đến tuần thứ 27-29, trẻ có thể nghe được âm thanh bên ngoài, ví dụ như giọng nói của bạn. Khi được 3 tháng tuổi, trẻ sơ sinh cố gắng lặp lại những âm thanh mà chúng nghe được như “ahhhh” và “ehhhh”. Khoảng 8 tháng, trẻ hiểu nghĩa của nhiều từ chúng được nghe và bập bẹ phát âm theo.
Ba mẹ có thể giúp trẻ phát triển khả năng cảm nhận âm thanh bằng cách cùng bé chơi các loại nhạc cụ, đồ chơi phát ra âm thành như lục lạc… Ngoài ra hãy đọc sách cho trẻ nghe.
Đến khoảng 8 – 9 tháng tuổi, ba mẹ có thể yêu cầu trẻ chỉ ra những thứ trên trang giấy thông qua câu hỏi như: Con chim ở đâu? Con có thể chỉ cho ba mẹ được không? Bài tập này giúp xây dựng kỹ năng nói ở trẻ.
Xúc giác
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng miệng của thai nhi bắt đầu phát triển cảm giác vào khoảng 7 tuần. Khi được 14 tuần, phần lớn đầu của bé rất nhạy cảm khi chạm vào.
Khi được 6 tháng tuổi, bạn sẽ thấy bàn tay nhỏ bé của trẻ nắm lấy mọi thứ trong tầm với. Điều này giúp trẻ học hỏi thêm. Từ 6 đến 9 tháng (hoặc khi bắt đầu biết bò), trẻ có thể chọn những gì mình chạm vào.
Để kích thích phát triển giác quan của trẻ, ba mẹ có thể thử hoạt động:
- Mát-xa cho trẻ
- Tắm cho trẻ
- Xếp các đồ vật có kết cấu khác nhau như thảm vuông, cốc xếp chồng lên nhau. Khi trẻ chạm và giữ các đồ vật, hãy mô tả để trẻ trải nghiệm cảm giác ở bàn tay.
Vị giác
Vị giác của thai nhi bắt đầu hình thành vào khoảng 7 tuần trong tử cung. Theo Tạp chí Nha khoa Nhi khoa Châu Âu, vào khoảng 30 tuần, thai nhi có thể sẽ bắt đầu nếm thử hương vị trong nước ối. Trẻ sơ sinh có sở thích vị ngọt.
Để phát triển vị giác của trẻ, bạn có thể thực hiện một số hoạt động sau:
- Cho bé ngồi vào bàn ăn tối để thể quan sát cách ba mẹ thưởng thức đồ ăn. Điều này tăng sự thích thú của trẻ khi thấy ba mẹ ăn ngon
- Ăn một phần của trẻ khi bé không chịu ăn. Làm như vậy để trẻ thấy rằng thức ăn ngon và chúng có thể muốn thử
- Thêm vị cay vào khẩu phần ăn của bé một cách từ từ. Ba mẹ có thể trộn cơm với một giọt nước sốt cà ri nhẹ để bé quen dần vị mạnh
Kích thích phát triển giác quan của trẻ là một hoạt động quan trọng trong quá trình nuôi dạy trẻ. Ba mẹ có thể bắt đầu từ từ để bé dần thích nghi và tăng trải nghiệm ở mỗi giác quan. Thông qua những gợi ý trong bài viết, hy vọng ba mẹ đã có những kế hoạch giúp con phát triển toàn diện các giác quan.
