Nếu như khái niệm về IQ được khá nhiều người biết đến thì theo tôi lại có rất ít người biết đến EQ, thậm chí có biết đến cũng rất ít người hiểu rõ và chính xác về nó. Trong khi đó, đây lại là yếu tố rất quan trọng, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, giúp trẻ phát triển tốt khả năng giao tiếp, diễn đạt, hòa đồng với bạn bè, giúp trẻ thích ứng nhanh với cuộc sống. Điều này sẽ tạo cho trẻ một nền tảng tốt về nhân cách cũng như những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống để giúp trẻ có thể thành công vững chắc trong tương lai.
Làm trong lĩnh vực giáo dục được 10 năm cũng như được tiếp xúc khá nhiều với các kiến thức về phát triển trí tuệ cảm xúc ở trẻ em, tôi xin chia sẻ đến mọi người một số điều cần biết về khái niệm này để thấy được tầm quan trọng và có những hành động tích cực cho trẻ nhỏ, thế hệ tương lai sau này.
Trí tuệ cảm xúc là gì?
Trí tuệ cảm xúc (EQ – Emotional Quotient) là khả năng nhận ra cảm xúc của chính mình và của người khác, phân biệt giữa những cảm xúc khác nhau và nhận diện chúng một cách thích hợp; sử dụng thông tin về cảm xúc để tư duy và hành động; quản lý và điều chỉnh cảm xúc để thích ứng với môi trường hoặc đạt được mục tiêu.
Các đặc điểm của trí tuệ cảm xúc
Theo Daniel Goleman – Nhà báo khoa học, có năm đặc điểm của trí thông minh cảm xúc như sau:
Tự nhận thức bản thân: Khả năng nhận ra tâm trạng và cảm xúc của bản thân tại một thời điểm nhất định. Từ đó thấu hiểu cảm xúc của bản thân ảnh hưởng tới người khác như thế nào.
Tự điều chỉnh bản thân: là khả năng kiểm soát hay điều hướng cảm xúc của bản thân; có xu hướng trì hoãn quyết định, suy nghĩ kỹ trước khi hành động.
Động lực: Nhận thức được những điều thúc đẩy bản thân mình; Đam mê làm việc vì những lý do vượt ra ngoài tầm tiền bạc và địa vị; Một xu hướng theo đuổi mục tiêu với năng lượng và sự kiên trì, luôn lạc quan trước mọi khó khăn.
Sự đồng cảm: Khả năng hiểu được cảm xúc của người khác; đối xử với mọi người theo phản ứng cảm xúc của họ (nghĩa là khả năng đặt bản thân vào vị trí của người khác).
Kỹ năng xã hội: Thành thạo trong việc quản lý các mối quan hệ cũng như khả năng tìm thấy điểm chung và xây dựng mối quan hệ. Các điểm nổi bật của kỹ năng xã hội bao gồm hiệu quả trong việc dẫn dắt sự thay đổi, khả năng thuyết phục, xây dựng chuyên môn và dẫn dắt đội ngũ.
Làm thế nào để nuôi dạy một đứa trẻ thông minh về cảm xúc?
Mọi đứa trẻ khi mới sinh ra đều đã có năng lực về trí tuệ cảm xúc nhưng khả năng đặc biệt này phát triển như thế nào còn tùy thuộc vào những mối quan hệ đối với thế giới xung quanh.
Dưới đây là một vài lời khuyên nhỏ có thể giúp bạn nuôi dạy một đứa trẻ thông minh về cảm xúc:
- Nhận biết cảm xúc: Trẻ em cần biết cách nhận biết cảm xúc của chúng. Bố mẹ có thể giúp bằng cách đặt tên cho cảm xúc của con. Ví dụ, khi con bạn đang buồn vì đã thua trong một trò chơi, bạn có thể nói, “Có vẻ như con cảm thấy rất tức giận đúng không?” Các từ như “tức giận”, “khó chịu”, “xấu hổ” và “đau” đều có thể xây dựng từ vựng để diễn đạt cảm xúc. Đừng quên chia sẻ những từ chỉ những cảm xúc tích cực, chẳng hạn như “vui”, “phấn khích”, “hồi hộp” và “hy vọng”.
- Kiểm soát cảm xúc: Bố mẹ nên hướng dẫn trẻ cách tự trấn an cảm xúc khi lo lắng hoặc giận dữ, bằng cách giải thích kỹ càng nguyên nhân, hậu quả của cảm xúc và hành động tiêu cực.
- Tự tạo động lực: Dạy trẻ theo hướng tích cực và ban thưởng một cách thích hợp nhằm để tạo động lực cho trẻ.
- Cảm thông: Thường xuyên chia sẻ cho trẻ về những câu chuyện trong cuộc sống để hình thành dần tính cảm thông cho trẻ một cách tự nhiên.
- Kiểm soát các mối quan hệ: Cha mẹ có thể giúp trẻ kiểm soát các mối quan hệ bằng cách dạy cho chúng những kỹ năng xã hội, khích lệ lòng nhân ái, hợp tác cũng như xây dựng lòng tự tin và tự trọng.
Một số khóa học phát triển trí tuệ cảm xúc ở trẻ
Hiện nay, có rất nhiều khóa học ngoại khóa ra đời nhằm phát triển trí tuệ cảm xúc ở trẻ nhưng do chưa nghiên cứu kỹ về đặc điểm cũng như hành vi của trẻ nhỏ mà giá trị mang lại chưa thực sự hiệu quả, làm ảnh hưởng đến thời gian, tiền bạc, công sức của gia đình và đôi khi làm ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Hiểu được điều đó cũng như ấp ủ giấc mơ giúp trẻ phát triển hoàn thiện đồng thời cả về thể chất, nhận thức, cảm xúc, xã hội, tinh thần, khóa học TOMATO ra đời.
Tại đây các em sẽ được giảng dạy về cảm xúc và kỹ năng học tập với mục tiêu:
- Phát triển trí tuệ, khả năng tư duy
- Hình thành và rèn luyện các kỹ năng sống thiết yếu như làm chủ bản thân, làm chủ việc học, kỹ năng giao tiếp, hòa nhập xã hội.
- Nuôi dưỡng tâm hồn, tình cảm của trẻ, dạy trẻ biết yêu thương để được yêu thương.
Đặc biệt, chương trình học tại TOMATO không áp đặt một chương trình cụ thể mà luôn luôn có kế hoạch theo dõi, phát triển riêng cho từng em dựa trên cá tính, tố chất của mỗi em. Có thể xem đây là khóa học giúp phát triển trí tuệ trẻ em được đầu tư, nghiên cứu bài bản nhất, phù hợp với những bậc cha mẹ không có thời gian, hoặc không có kinh nghiệm trong vấn đề này. Nếu bạn muốn con có thể phát triển trí tuệ cảm xúc đúng cách, giúp ích cho cuộc sống sau này thì hãy đến TOMATO và chọn khóa học phù hợp cho con nhé!